جدای از باورها و افسانه‌های قدیمی که در روح و جان قبایل، گروه‌های مردمی و حتی مردم یک کشور رسوخ کرده، این روزها و با پیشرفت دانش و فناوری، برخی کج‌فهمی‌ها و باورهای نادرست علمی نیز مزید بر افسانه‌های قدیمی، نگاه مردم به دستاوردهای دنیای نوین را دستخوش شک و ابهام یا کج‌اندیشی کرده است. در ادامه به برخی از این باورهای غلط دنیای مدرن خواهیم پرداخت و میزان درستی یا نادرستی آنها را بررسی خواهیم کرد.

رعد و برق، 2 بار به یک نقطه اصابت نمی‌کند

رعد و برق حتما می‌تواند دوباره به یک محل اصابت کند. در حقیقت این موضوع کاملا رایج بوده و به دفعات اتفاق افتاده است. به عنوان مثال ساختمان امپایر استیت در ایالات متحده، هر سال حدود 25 بار مورد اصابت صاعقه قرار می‌گیرد. رعد و برق ساختمان‌ها و درختان بزرگ را بارها و بارها مورد اصابت قرار می‌دهد. در یک محوطه بزرگ
رعد و برق قبل از حرکت به سمت شیء مرتفع بعدی و دور شدن از بلندترین شیء موجود، چند بار آن را مورد اصابت قرار می‌دهد.

در فضا، بی‌وزنی وجود دارد

در فضا نیروی گرانشی زیادی وجود دارد؛ خیلی زیاد. در واقع نیروی جاذبه باعث می‌شود ستاره‌ها به دور مرکز کهکشان گردش کرده و زمین به‌دور خورشید بچرخد یا ماهواره بتواند به‌دور زمین بچرخد. علت این که فضانوردان در فضا بی‌وزن به نظر می‌رسند این است که آنها به دور مدار زمین می‌گردند و این گردش مداوم نیروی گریز از مرکزی تولید می‌کند که با نیروی گرانش برابر است، اما در جهت مخالف اعمال می‌شود. همین موضوع باعث ایجاد حس بی‌وزنی و نبود گرانش در فضانوردان یا ماهواره‌هاست. به طور خلاصه آنها همواره در حال سقوط هستند، اما هرگز فرود نمی‌آیند. در مداری که این روزها فضانوردان معمولا به آنجا می‌روند یعنی در ارتفاع 400 کیلومتری سطح زمین؛ نیروی جاذبه تنها در حدود 10 درصد نسبت به روی زمین کاهش می‌یابد.

انسان در خلأ موجود در فضا از هم می‌پاشد

این تفکر برگرفته از فیلم‌های علمی ـ تخیلی است و در دنیای واقعی جایی ندارد. انسان در مواجهه با خلأ امکان زنده ماندن به مدت کوتاه و تا زمانی که به طور کامل بازدم انجام نداده را دارد. این موضوع جلوی از هم پاشیدن ریه‌ها را می‌گیرد. فشار درونی بدن انسان که ناشی از پمپاژ خون به درون رگ‌هاست برای مقابله با فشار اتمسفر تکامل پیدا کرده است. مواجهه با خلأ باعث پاره شدن مویرگ‌های سطحی بدن و مویرگ‌های ریه شده و این موضوع بعد از چند ثانیه باعث مرگ می‌شود. گرچه بدون اکسیژن ممکن است انسان دچار بیهوشی شده و در اثر خفگی جان بدهد. این یکی از دلایل اهمیت لباس‌های مخصوص فضایی است. آنها به ما اجازه نفس کشیدن در فضای خلأ را می‌دهند.

انسان فقط از 10 درصد مغز خود استفاده می‌کند

اگر این موضوع درست باشد پس چرا تقریبا آسیب دیدن هر بخشی از مغز باعث صدمه دیدن رفتارشناختی حیاتی یا عملکرد تنظیمی بدن می‌شود. این افسانه با نقل‌های مختلف آن حاکی از آن است که ما فقط از 10 یا 20 درصد عزیزترین انداممان استفاده می‌کنیم، اما تکنیک‌های تصویربرداری و داده‌برداری از مغز نشان می‌دهد که ما در انجام یک وظیفه یا چند کار مختلف از بیشتر قسمت‌های مغز و حتی تمام آن استفاده می‌کنیم. آنچه قطعا و مسلما درست است این که همه ما کمتر از حداکثر ظرفیت ذهنی و مغزی در زندگی روزمره مان استفاده می‌کنیم که احتمالا همین موضوع منشا این تصور غلط است.

آلبرت اینشتین در درس ریاضی ضعیف بود

هر طور حساب کنید اینشتین همیشه در ریاضیات خوب و قوی بود. دیگر نسخه‌های این افسانه ادعا می‌کند اینشتین کلا دانش‌آموز ضعیفی بوده است. هیچ مدرکی برای این ادعا وجود ندارد. در واقع رکوردهای باقیمانده نشان می‌دهد اینشتین جوان در کلاس‌های خود عملکرد خوبی داشته و نمرات بالایی دریافت می‌کرده است.

در حقیقت این ادعا یک بهانه خوب برای بچه‌هایی است که از تمام توانشان استفاده نمی‌کنند و به این بهانه سعی در متقاعد کردن والدینشان دارند. پس بهتر است از این ادعا که اینشتین دانش‌آموز تنبلی بوده دست بردارند و بیشتر درس بخوانند.

خفاش‌ها کور هستند

خفاش‌ها خوب می‌بینند. خفاش‌هایی مانند Chiroderma villosum (خفاش چشم‌درشت مودار) چشم دارند و چشمان آنها هم به‌درستی می‌بیند. به همین سادگی! بنابراین منشا این افسانه چیست؟ خفاش‌ها مانند سگ‌ها بشدت به حس شنوایی و بویایی خود متکی هستند. در حقیقت خفاش‌ها با استفاده از یک سیستم فوق‌پیشرفته مبتنی بر صوت به نام اکو لوکیشن (سیستم تعیین مکان به وسیله انعکاس صوت) قادر به پرواز در شب و شکار صیدهای تقریبا نامرئی در تاریکی هستند. شاید به همین دلیل است که این مخلوقات در تاریکی دچار سراسیمگی نمی‌شوند و باعث می‌شود مردم فکر کنند که چشمان آنها صرفا تزئینی است و این حیوانات کور هستند.

بیرون رفتن در هوای سرد باعث سرماخوردگی می‌شود

سرماخوردگی بر اثر یک عفونت ویروسی سیستم تنفسی ایجاد می‌شود. این گونه نیست که اگر یک روز سرد شما بدون شال گردن و دستکش برای خرید نان تا سر کوچه بروید و برگردید، ویروس‌ها به شکل جادویی وارد بدن شما شوند. اغلب اوقات، زمانی ویروس‌ها وارد بدن ما می‌شوند که در یک محیط بسته و در تماس نزدیک با افرادی که قبلا آلوده هستند، باشیم. این به آن معناست که شما با ماندن در یک اتاق گرم و مجهز به شومینه با دوستان و اقوام بیشتر از زمانی که در خیابان‌های یخ‌زده به تنهایی قدم می‌زنید، خود را در خطر بیمار شدن و سرماخوردگی قرار داده‌اید.

شیرینی کودکان را بیش‌فعال می‌کند

به کودکان اجازه دهید کیک بخورند. پژوهشگران هیچ ارتباط قابل توجهی میان مصرف شیرینی‌جات و بیش‌فعالی پیدا نکرده‌اند. تجزیه و تحلیل‌های مختلف منتشر شده در مجله انجمن پزشکی آمریکا که شامل 16 مطالعه معتبر بود هیچ ارتباط معناداری بین مصرف قند و عملکردهای شناختی یا رفتاری کودکان نشان نمی‌دهد. البته ارتباط معناداری میان مصرف قند و چاقی وجود دارد، بنابراین والدین باید بدانند که چه زمانی پشمک را از دسترس کودکشان خارج کنند.